Waar houdt u zich dagelijks mee bezig?
Tot twee jaar geleden was ik praktiserend kinderarts. Tegenwoordig houd ik me bezig met de opleiding en begeleiding van artsen. Mijn werk bestaat uit drie onderdelen: het begeleiden van medisch specialisten bij het nadenken over hun werk en hun loopbaan, de bewaking van de kwaliteit van de opleiding van alle medisch specialisten in opleiding in het Isala ziekenhuis in Zwolle, en onderzoek doen naar medisch onderwijs en opleiding als hoogleraar klinisch onderwijs aan het UMCG.
Hoe bent u in aanraking gekomen met waardegedreven zorg?
Als patiënt heb ik meermaals ervaren hoe fijn het is om samen met mijn arts beslissingen te nemen die het beste bij mij passen. Dit herken ik uit mijn rol als arts: als je samen met je patiënt een besluit neemt, dan zal de patiënt meer gemotiveerd zijn dat besluit te volgen en bijvoorbeeld dagelijks medicatie te nemen. Dat kom ik ook nu weer tegen in de onderzoeken die ik begeleid. De meeste dokters willen graag samen met hun patiënten beslissen, maar denken dat het veel tijd kost en dat niet alle patiënten het willen. Andere dokters denken dat ze al samen met hun patiënten beslissen, maar als we ze op video in actie zien, beslissen ze vaak nog voor de patiënt. Als je wilt gaan werken volgens de principes van waardegedreven zorg, wat we ook in het Isala steeds meer doen, dan moet je als zorgverlener op een goede manier in gesprek gaan met patiënten. Wat is voor u belangrijk? Wat houdt u bezig? Wat vindt u van mijn voorstel? Artsen leren steeds meer dat het niet alleen gaat om de juiste diagnose en de beste therapie, maar ook om het systematisch in kaart brengen van datgene wat voor patiënten echt belangrijk is. Zo kwam ik er door een eigen onderzoek achter dat ouders het afschuwelijk vinden om hun kind dagelijks medicatie toe te dienen. Toen ik dat eenmaal wist, kon ik er prima met ouders over praten en merkte ik hoe belangrijk het was om daarover met hen te praten. Waardegedreven zorg begint met een goed gesprek.
Wie inspireert u?
De chirurg en schrijver Atul Gawande van Harvard Medical School in Boston, Verenigde Staten. Hij heeft in een aantal boeken prachtig beschreven hoe je als arts optimale zorg kunt leveren in de complexiteit van de moderne medische wereld. De twee boeken die mij het meest geïnspireerd hebben zijn Better en Being Mortal. Better gaat over het leveren van kwalitatief zo goed mogelijke zorg, en die steeds blijven verbeteren. In Being mortal beschrijft hij het proces van ernstig ziek zijn en het overlijden van zijn vader, die zelf ook arts was. Hij laat zien hoe je als arts kunt bijdragen aan een waardige en waardevolle laatste fase van het leven. Aangrijpend en prachtig beschreven. Ik adviseer iedereen, artsen én patiënten, om zijn boeken te lezen.
Wat wilt u anderen meegeven rond waardegedreven zorg?
Dat samen beslissen en waardegedreven zorg de zorg echt beter maken: het inzetten van instrumenten zoals het meten van patiënt gerapporteerde uitkomsten (met PROMs) is makkelijk. Het veranderen van gedrag op basis van de resultaten is een stuk moeilijker, maar wel precies waar het om gaat. Dat vraagt om een andere, meer patiëntgerichte manier van communiceren, die meer aandacht verdient in de opleiding en nascholing van artsen.
Hoe ziet volgens u de toekomst van de zorg eruit?
In 2016 schreef ik een boek Dansen met de dokter. Dit boek stelt zowel artsen als patiënten in staat om meer uit een consult te halen. Als artsen en patiënten elkaars basispassen beter kennen, dan kunnen ze effectiever samenwerken in de spreekkamer. Een goedlopend consult is als een dans waarbij de danspartners elkaar aanvoelen en aanvullen en samen tot een bevredigend resultaat komen. Dat proces vraagt meer aandacht in de opleiding en nascholing van artsen. Patiënten kunnen zelf ook al een begin maken door zich goed voor te bereiden op elk consult. We gaan in de zorg van de toekomst meer dansen met elkaar, en ik zie daar enorm naar uit.